Een
hoofdgestel
is opgebouwd uit drie delen, onderaan de
architraaf,
erboven het
fries
en de bekroning is de
kroonlijst.
Dat was voorgeschreven in de klassieke
Griekse architectuur
en in de
Romeinse bouwkunst,
in de
renaissance
en in latere stijlen werd dit braaf gevolgd.
Maar niet altijd even braaf.
Een voorbeeld hiervan is de
getoogde kroonlijst: de lijst, of een deel ervan, wordt getoogd, naar boven uitgebogen.
Soms zozeer dat door die boog de - oorspronkelijk rechte - kroonlijst nog maar moeilijk te herkennen is.
Door deze ingreep ontstaat er ruimte voor, bijvoorbeeld, een
gevelsteen.
Was het al gewaagd om in het fries de
metopen
te vervangen door kleine vensters om zo een
mezzanino te vormen,
verder gaat het nog om het middelste gedeelte van de kroonlijst zo ver uit te buigen dat de mezzanino hier een hoger
zoldervenster kan krijgen.
Maar goed dat de oude Grieken dit niet meer hoefden mee te maken.
Tekst: Jean Penders (01-2019). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders
